Przyczyny
Jak wykazały wszelkie badania zapadalność na raka skóry jest bezpośrednio związana z ekspozycją na promienie słoneczne (promieniowanie ultrafioletowe UV), które jest uznawane obecnie za podstawowy czynnik sprawczy w tym nowotworze. Większość przypadków raka skóry jest bowiem związana z mutacjami wywołanymi przez działanie promieni ultrafioletowych podczas opalania lub korzystania z solarium. Ponadto uważa się, że silne, nowoczesne lampy używane w solariach zwiększają roczną ekspozycję na promieniowanie – a więc ryzyko zachorowania na raka skóry – nawet kilkunastokrotnie.
Promieniowanie UVB
Promieniowanie UVB (280-320 nm), które w całości pochłaniane jest przez naskórek, ma bardzo silne właściwości rumieniotwórcze i wzmaga syntezę barwników skóry. UVA (320-400 nm) dociera do skóry właściwej. Wzmacnia niekorzystne efekty biologiczne promieniowania UVB. Jego działanie, choć nieodczuwalne dla skóry, jest dużo bardziej niebezpieczne. Bardzo duże dawki przekraczające próg tolerancji skóry mogą powodować nieodwracalne uszkodzenia komórek naskórka i skóry właściwej. Nadmiar UVB i UVA przyspiesza proces starzenia się skóry i zwiększa ryzyko rozwoju raków skóry.
Zanieczyszczenia
Innym powodem wzrostu zachorowań na raki skóry jest stale wzrastająca ilość zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery. Powodują one uszkodzenie i ubytki w warstwie ozonowej w stratosferze, która to praktycznie w całości eliminuje promieniowanie UVC (200-280 nm) i w mniejszym stopniu UVB. Szacuje się, że jeśli niszczenie warstwy ozonowej będzie postępowało w takim tempie jak obecnie, do roku 2070 nastąpi jej zniszczenie w około 60% – co oznacza wzrost zachorowalności na raka skóry na całym świecie.
Nie jest więc przypadkiem, że nowotwory skóry występują najczęściej u ludzi wykonujących prace na otwartej przestrzeni. Również u osób nadmiernie opalających się i zbyt często korzystających z solariów. Stąd w Europie i USA pojawia się coraz więcej głosów za ograniczeniem dostępności do solariów, zwłaszcza osób niepełnoletnich. Źródłem niebezpiecznego promieniowania są również lampy wykorzystywane w światłolecznictwie. W tym przypadku terapia odbywa się pod kontrolą lekarza i nie przekracza się dawki uznawanej za kancerogenną.
Rak skóry najczęściej umiejscawia się na odsłoniętych częściach ciała (dłonie, twarz, szyja, skóra głowy – szczególnie u osób łysiejących). Najczęściej dotyka osób w 6 i 7 dekadzie życia, ale ze względu na panującą w ostatnich latach modę na opaleniznę atakuje również osoby młode i w sile wieku.
Do innych poza promieniowaniem UV przyczyn powstania raka skóry zalicza się narażenie na czynniki chemiczne. Takimi czynnikami mogą być np. środki ochrony roślin (herbicydy), pochodne ropy naftowej, środki grzybobójcze, węglowodory aromatyczne, związki arsenu. Są to przyczyny rzadsze, ale równie niebezpieczne.
Także miejsca narażone na przewlekłe drażnienie chemiczne, termiczne lub mechaniczne mogą być narażone na powstanie raka skóry. Dotyczy to osób palących papierosy (rak wargi), mających przewlekłe przetoki, których brzegi są drażnione zarówno w sposób chemiczny jak i mechaniczny, a także osób narażonych na infekcje wirusem brodawczaka (papilloma).